Nors kijkende zeerobben op de vier brughoofden van de Zeilbrug over de “rivier” de Schinkel loeren je van alle kanten aan; met een beetje dreigende, strakke blik. Het zijn niet bepaald de gezellige “Gompie“-zeehonden uit de tv-serie uit mijn jeugd. Het is wel Hildo Krop (1884-1970) ten voeten uit, de beeldhouwer uit Steenwijk, begonnen als banketbakker, die in 1956 tot “Stadsbeeldhouwer van Amsterdam” werd uitgeroepen en begin twintigste eeuw de hele stad heeft mogen opleuken met zijn steensculpturen.

Omdat het 20 augustus 2020 vijftig jaar geleden was dat hij stierf (in het harnas, op 86-jarige leeftijd in zijn Amsterdamse atelier), was 2020 uitgeroepen tot Hildo Kropjaar. Het zal u niet ontgaan zijn. Tot 20 september zijn er bijvoorbeeld zaterdags en zondags om 13 uur Hildo Krop-tours te boeken, via #ArtZuid.
De kunstrondwandelingen van Art Zuid gaan door het oostelijke deel van Amsterdam Zuid, rond het Muzenplein, aan de rand van de Rivierenbuurt. Bij het beginpunt van de Stadionweg.
Maar laten we vooral niet het westelijk deel van Zuid, de Stadionbuurt en Schinkelbuurt, vergeten waar Krop net zo bepalend voor het straatbeeld is.

Zelf vind ik het meisje met de eekhoorns op het Muzenplein wel leuk en zijn Zwevende Muze-sculptuur op de Parnassusbrug zelfs fantastisch. Vaker al liet ik zien hoe beelden van Krop de Stadionbuurt verfraaien. Bijvoorbeeld in een blog over Spinoza: Allochtoon in Zuid. Of in een blog over Atlas en zijn wereldbol, waarbij ik Krop’s ronde stenen Windroos met hartjes op de Stadionbrug, per ongeluk/expres aanzag voor een wereldbol: A’dam: een wereldbol



Het museum Hildo Krop in Steenwijk, Krops geboorteplaats, geeft online een prachtig overzicht van zijn werk. De museumwebsite heeft een mooie interactieve plattegrond van Amsterdam, waarop je kunt zien waar in de stad – en specifiek wáar in heel Zuid – werk van Krop is te zien. https://www.timswings.nl/hildokrop/krop-locaties-in-amsterdam/

ACHT LOCATIES IN STADIONBUURT
Onderaan dit blog zal ik 8 links van het museum geven naar 8 plekken in de Stadionbuurt met sculpturen van Krop. Zulke detailfoto’s kan ik zelf gewoon niet evenaren. Op elke locatie bovendien gaat het om meerdere werken, soms wel 4 tegelijk of, zoals op het Hygieaplein om 12 plateaus met elk 11 reliëfs van terracotta: van o.a. een kikker, aap en clown tot een vos en een springend paard.
Nou heb ik toch 20 jaar op dat plein gewoond, maar nooit had ik er bij stilgestaan! Heeft u dat nou ook wel eens, dat je zomaar aan de dingen voorbijloopt? Terwijl je ze ongetwijfeld zou missen, als ze er niet meer zijn?

De 8 locaties in de Stadionbuurt zijn:

1. De Stadionbrug, 1936, die nu Aldo van Eyckbrug heet, met man-en-vrouw sculpturen op hoge pilaren en aan de voet van de brug aan beide zijden een windroos.
2. De Parnassusbrug, 1942, met de Zwevende Muze maar ook met een brugsculptuur die een ode brengt aan Berlage en medekunstenaars Roland Holst en Mendes Da Costa.
3. Elf terracotta reliëfs (1924) op Hygieaplein 40, in het schoolgebouw, 12 x herhaald.
4. Het standbeeld van Spinoza bij het Spinozalyceum aan de Stadionkade, 1956
Moeder geeft dochter een roos Spinoza
5. De Amsterdams Lyceumbrug, 1926, achter het Olympiaplein, met sculpturen van vaders, moeders, dochters en zoons. Een moeder geeft haar dochter een🌹.
6. Trapdecoraties met o.a. mythologische faunen in een privévilla, links van de Lyceumbrug, op het Valeriusterras, 1924.
7. Faunen in het trapinterieur van een luxe appartementencomplex Westhove, 1921, rechts van de Amsterdams Lyceumbrug. aan de Jan van Goyenkade.

8. En de Zeilbrug, 1926, Schinkelbuurt, grenzend aan de Stadionbuurt, op loopafstand van mijn huis.
HARPONIER EN WALVIS
Neem nu die Zeilbrug, waar ik jarenlang voor boodschappen overheen heb gefietst naar Dirk van de Broek, toen ik nog geen oogoperatie had ondergaan. Tegenwoordig ga ik lopend door het leven. Het aardige van de website van Museum Hildo Krop is dat het je laat kijken. En lopend zie je veel meer details dan op de fiets.
De Zeilbrug (gemoderniseerd en niet meer origineel in Amsterdamse Schoolstijl) zit bomvol details die te maken hebben met scheepvaart en visserij. Met opbollende zeilen van een zeilschip, een visser die een boot voortroeit en brugleuningen die gesteenhouwd zijn als golven in de branding.
Zeilschip met opbollende zeilen Vrouw met ster in de golven
Vlak boven de waterspiegel in de kademuren bovendien laten drie driehoekige steenreliëfs vissen zien, een naakte mevrouw in de golven en een harpoenier met walvissen. Nooit in al die jaren heb ik die steenreliefs op waterhoogte opgemerkt!

STEIGEREND PAARD IN STADIONBUURT
Het bekendste werk van Krop wordt wel eens zijn steigerend paard genoemd, hoog op een pilaar van 10 m, op het Muzenplein. Een klein meisje staat tussen de benen van het paard. “De onbevangenheid der mensen tegenover het leven” heet het beeld uit 1929 (foto rechts)
Meteen valt me dan de parallel op met de twee paardensculpturen met polospeler en ruiter uit 1930, op hoge pilaren in de Stadionbuurt, van de Amsterdamse beeldhouwer Antoon Rädecker (1887- 1960) , waarmee de lange allee naar het Olympisch Stadion theatraal opent op het Van Tuyll van Serooskerkenplein.
Krop was bevriend met diens broer, de beeldhouwer John Rädecker (1885-1956, bekend van het Dammonument) die hem steenhouwen leerde en werkte samen met de drie Amsterdamse Rädecker-broers: drie zonen van een steenhouwer. De wederzijdse invloed op – en van – de grote Stadsbeeldhouwer van Amsterdam, klinken m.i. door op het Van Tuyllplein.
Maar een echt Krop-paard blijken we dus eigenlijk op het Hygieaplein te hebben, zij het dan een mini-paardje, in een versleten laagreliëf.

KROP IN STEENWIJK
Hoewel ik al eerder in 2017 een fietsexcursie met gids van Museum Het Schip maakte langs werken van Krop in Zuid, had ik mij van ‘ t zomer ook aangemeld voor een wandelexcursie met Art Zuid, voor zo’n Kroptour. Ware het niet dat toen plotseling mijn oude moeder overleed (notabene al boodschappen doende in zo’n Dirk van de Broeksupermarkt, waar ik het hierboven – op weg naar de Zeilbrug – net over had…zij stierf, zo kunnen we zeggen “in het harnas”. Eigenlijk net als de oude Krop in zijn atelier), waardoor ik mijn reeds geboekte excursie stilletjes voorbij heb laten gaan. Ook zult u mij voorlopig niet meer in een Dirk van de Broekfiliaal tegenkomen 😦

Het museum van Hildo Krop in Steenwijk, in een schitterend Jugendstilpand, met een expositie (tot 30 november) over faunen in het werk van Krop, wil ik wél alsnog bezoeken.
En dan meteen ook het Stadslogement De Smederij van Steenwijk: een klein hotel in een oude smederij, waar ze binnenkort een High Tea serveren in de “Royal Albert“- porseleinen rozenkopjes 🌹van mijn overleden moeder. Er wordt ook koffie en thee van het merk Mocca d’Or geserveerd én verkocht, uit een Zwolse koffiebranderij die van mijn opa Algra afstamt. (Zie een oud blog over die Algra’s koffie: Bruin goud in Amsterdam )
Hoe die rozenkopjes uit de erfenis van mijn moeder en die koffie van mijn opa in één Overijssels logement toevallig samenkomen zou een prachtig apart verhaal kunnen opleveren. Maar eerst ga ik naar Steenwijk.
_______
Museumfoto’s van Kropbeelden in de Stadionbuurt:
1.Stadionbrug: https://www.timswings.nl/hildokrop/werken-in-nederland/beelden/b-100-brug-nr-413-stadionbrug-amsterdam/
2. Parnassusbrug: https://www.timswings.nl/hildokrop/werken-in-nederland/beelden/b-114-brug-nr-415-parnassusbrug-amsterdam/
3. Hygieaplein: https://www.timswings.nl/hildokrop/werken-in-nederland/beelden/b-49-voorbereidende-montessorischool/
4. Spinoza: https://www.timswings.nl/hildokrop/werken-in-nederland/algemeen-monument/mo-50-standbeeld-spinoza/
5. A”dams Lyceumbrug: https://www.timswings.nl/hildokrop/werken-in-nederland/beelden/b-69-brug-nr-410-lyceumbrug-amsterdam/
6. Valeriusterras: https://www.timswings.nl/hildokrop/werken-in-nederland/beelden/b-48-trappijler-amsterdam/
7. Westhove: https://www.timswings.nl/hildokrop/werken-in-nederland/beelden/b-28-flatgebouw-westhove-amsterdam/
8. Zeilbrug: https://www.timswings.nl/hildokrop/werken-in-nederland/beelden/b-62-brug-nr-348/
Niet onvermeld wil ik nog laten de Amsterdamse School-website van Wendingen met faunsculpturen van Krop in het interieur van wooncomplex Westhove aan de Jan van Goyenkade: https://amsterdamse-school.nl/objecten/gebouwen/westhove,-amsterdam/
Tickets voor de Hildo Kroptours: https://www.artzuid.nl/product/hildo-krop-tour/